Ustawa o funduszu sołeckim z 20 lutego 2009 roku, która weszła w życie 1 kwietnia 2009 roku. (Dz. U. z 2009 r. Nr 52, poz. 420 z późn. zm.) nie przewiduje wyodrębnienia w budżecie gminy środków stanowiących fundusz sołecki, dla innych jednostek pomocniczych jak tylko dla sołectw.

Informacja o zaplanowanych inwestycjach na 2014 r. w miejscowości Szadek objętych dofinansowaniem z  PROW na lata 2007-2013:

Odnowa centrum miejscowości Szadek poprzez rewitalizację placu rynkowego oraz usytuowanie elementów małej architektury

Cel operacji: Zaspokojenie potrzeb mieszkańców, z obszaru  Gminy i Miasta Szadek  oraz osób przyjezdnych, do nawiązywania kontaktów społecznych, wzrostu estetyki i atrakcyjności inwestycyjnej miejscowości Szadek poprzez rewitalizację placu rynkowego oraz usytuowanie elementów małej architektury .

Koszt całkowity inwestycji : 601 732,43 zł.

Budowa targowiska 'Mój Rynek' w miejscowości Szadek

Cel operacji : Aktywizacja mieszkańców obszarów wiejskich, rozwój lokalnej przedsiębiorczości, stworzenie warunków do sprzedaży bezposredniej, poprzez budowę targowiska w miejscowości Szadek.  

Koszt całkowity inwestycji : 1 452 482,93 zł

Modernizacja stadionu sportowego  w miejscowości Szadek

Cel operacji : Aktywizacja i integracja mieszkańców, poprzez modernizację stadionu sportowego   w miejscowości Szadek.

Koszt całkowity inwestycji : 50 880,47 zł.

Szczegółowe wyjaśnienie:

W celu udzielenia rzetelnej odpowiedzi na zadane pytanie w pierwszej kolejności przedłożyć należy wyjaśnienie zagadnienia dotyczącego funduszu sołeckiego:

Fundusz sołecki - środki wyodrębnione z budżetu gminy, zagwarantowane na realizację przedsięwzięć służżcych poprawie życia mieszkańców. Podstawą prawną jego funkcjonowania jest Ustawa o funduszu sołeckim z 20 lutego 2009 roku, która weszła w życie 1 kwietnia 2009 roku. (Dz. U. z 2009 r. Nr 52, poz. 420 z późn. zm.)

W szczególności należy wyszczególnić następujące zapisy:

Art. 1.

1. Rada gminy rozstrzyga o wyodrębnieniu w budżecie gminy środków stanowiących fundusz sołecki, zwany dalej "funduszem", do dnia 31 marca roku poprzedzającego rok budżetowy, podejmując uchwałę, w której wyraża zgodę albo nie wyraża zgody na wyodrębnienie funduszu w roku budżetowym.

Art. 4.

1. Warunkiem przyznania w danym roku budżetowym środków z funduszu jest złożenie do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) przez sołectwo wniosku.

2. Wniosek danego sołectwa uchwala zebranie wiejskie z inicjatywy sołtysa, rady sołeckiej lub co najmniej 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa.

Zatem z przedłożonych w/w zapisów wynika , iż środki funduszu sołeckiego są skierowane dla sołectw .

Kolejnym następstwem do udzielenia odpowiedzi, jest wyjaśnienie pojęcia znaczenia słowa "sołectwo".

W literaturze i na gruncie orzecznictwa  przyjmuje się, że "sołectwa" są specyficznymi i jednymi z najmniejszych jednostek pomocniczych o najsilniejszych więzach łączących mieszkańców, usytuowanych na terenach o charakterze wiejskim.

O wiejskim charakterze sołectwa przesądza  przepis art. 36 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, regulujący organy funkcjonujące w danych jednostkach pomocniczych gminy, zgodnie z którym organami w sołectwie są zebrania wiejskie i sołtys. Działalność sołtysa wspomaga ponadto rada sołecka. W zebraniu wiejskim mogą brać udział wszyscy mieszkańcy sołectwa (wsi).

Brzmienie istotnych zapisów ustawy, w przedłożonym kontekście , przedkłada się następująco :

USTAWA

z dnia 8 marca 1990 r.

o samorządzie gminnym

Art. 36.

1. Organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie, a wykonawczym - sołtys. Działalność sołtysa wspomaga rada sołecka.

2. Sołtys oraz członkowie rady sołeckiej wybierani są w głosowaniu tajnym, bezpośrednim, spośród nieograniczonej liczby kandydatów, przez stałych mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania.

Zatem,  ustawa o samorządzie gminnym precyzuje, iż  Organem uchwałodawczym jest zebranie wiejskie, organami wykonawczymi są sołtys i rada sołecka (jako organ pomocniczy), wybierane przez mieszkańców wsi. Choć ustawa nie definiuje terminu "zebranie wiejskie", to należy przyjąć, iż jest to zgromadzenie ogółu mieszkańców danego sołectwa, formalnie zwołane w celu rozstrzygnięcia okreąlonej sprawy.

Kontekst językowy pozwala na wyrażenie poglądu, iż sołectwo historycznie jest formą samorządu mieszkańców wsi, która to konstatacja znajduje dodatkowe potwierdzenie w przyjętej przez ustawodawcę nazwie organu uchwałodawczego "zebranie wiejskie". Co za tym idzie uznać należy, iż sołectwa, odmiennie niż dzielnice i osiedla, mogą być tworzone wyłącznie na terenach o charakterze wiejskim. Należy podkreślić , iż sołectwa są specyficznymi i jednymi z najmniejszych jednostek pomocniczych o najsilniejszych więzach łączących mieszkańców usytuowanych na terenach o charakterze wiejskim. Pod względem funkcjonalnym, społecznym i gospodarczym jednostek tych nie można zrównywać z innymi jednostkami pomocniczymi, które powstały na terenach o charakterze miejskim (osiedla, dzielnice) i które w stosunku do sołectw dysponują znacznym potencjałem demograficznym i ekonomicznym.

Dodatkowo wyjaśnieniem, w myśl ustawy z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 166, poz. 1612 z późn. zm.), wieś oznacza jednostkę osadniczą o zwartej lub rozproszonej zabudowie i istniejących funkcjach rolniczych lub związanych z nimi usługowych lub turystycznych nieposiadającą praw miejskich lub statusu miasta. Co więcej, do pojęcia sołectwa i jego wiejskiego charakteru nawiązują także przepisy ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Zgodnie bowiem z treścią §7 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2001 r. Nr 38, poz. 454), granice obrębów wiejskich powinny być zgodne z granicami wsi i sołectw. Stąd też przyjąć należy, że wolą ustawodawcy sołectwa - jako jednostki pomocnicze mają charakter wiejski i tworzone są dla objęcia określonej terytorialnie społeczności lokalnej na terenach nie mających statusu miasta.

Odnosząc się do kontekstu całości regulacji dotyczącej tego zagadnienia tym samym udzielenia odpowiedzi na zadane pytanie, uznać należy, iż sołectwa mogą być powoływane wyłącznie na obszarach o charakterze wiejskim, to jest przestrzennie wyodrębnionych obszarach zabudowy zwartej lub rozproszonej o istniejących funkcjach rolniczych. Zatem w odniesieniu do możliwości przyznania funduszu sołeckiego dla powołanej jednostki pomocniczej jaką jest "Samorząd Mieszkańców m. Szadek" z przedłożonych regulacji prawnych wynika , iż G i M Szadek nie ma podstaw prawnych do przyznania funduszu sołeckiego.

Sporządził :

Sławomir Gliński

podinspektor UGiM Szadek